Poland

The CIVICUS Monitor upgrades Poland's civic space to "Narrowed" amid promising reforms and lingering concerns

December 04, 2024

The CIVICUS Monitor announced in a new report Wednesday that it has upgraded Poland’s civic space to "Narrowed" in its annual ratings. Poland’s upgraded rating, detailed in the People Power Under Attack 2024 report, reflects recent efforts to repair democratic institutions and rebuild trust with civil society.

Key measures include the establishment of a commission to investigate the abuse of spyware against activists and critics of the previous administration, the creation of an advisory body for the country’s upcoming EU Council presidency, as well as initiatives to implement reforms long-sought by human rights advocates: the legalisation of same-sex unions and liberalisation of the country’s draconian abortion laws.

“These efforts mark a positive shift for Poland’s civic space after years of democratic backsliding," said Tara Petrović, the researcher on Europe and Central Asia for the CIVICUS Monitor "However, the government should continue to listen to voices pushing for further change to ensure they lead to lasting improvements in rights and freedoms."

The CIVICUS Monitor, which is a research consortium led by global civil society alliance CIVICUS, tracked civic space conditions in 198 countries throughout the year. The Monitor determines each country’s rating based on data on civic space incidents collected by dozens of research teams around the world. Incidents may include protests, censorship, arrests of human rights defenders, harassment, and more. Each country then receives a rating between 0-100 based on its incidents, with higher scores indicating more open civic space.

This year Poland’s score increased 10 points from 56 to 66, moving it from the middle tier “Obstructed” to the top tier “Narrowed.” A “Narrowed” rating means while the state allows individuals and civil society organisations to exercise their rights to freedom of association, peaceful assembly and expression, violations of these rights also take place. There are 42 total “Narrowed” countries around the world.

“Poland's renewed alignment with EU values is a promising step for democracy. The recent reform to restore judicial independence, including plans to depoliticise the National Council of the Judiciary, shows a clear commitment to upholding the rule of law and repairing relations with European institutions.” said Dr. Orsolya Reich, senior advocacy officer at the Civil Liberties Union for Europe. “We encourage the Minister of Justice to continue close cooperation with the EU and the CoE to find the most adequate solutions to restore the rule of law in line with European standards.”

Despite progress, CIVICUS researchers identified ongoing issues that undermine civic freedoms. These include a new migration strategy suspending the right to asylum, illegal pushbacks of migrants at the Belarus border, and the use of lethal force in border enforcement. Concerns also remain about heavy-handed measures to “depoliticise” the public broadcaster, raising questions about press freedom and media independence.

“In our assessment, the new document on migration, the so-called strategy, is disappointing. Its brevity and the generality of its demands raise considerable difficulties of interpretation, and the content that can be gleaned from it gives rise to doubts, if not certainty, that its assumptions are in part contrary to the norms of national and international law.” said Maciej Kalisz, lawyer and project coordinator at the Helsinki Foundation for Human Rights, Poland. “At the same time, it ignores the fact that some chaotic and blatantly unlawful measures such as pushbacks are still being implemented and that the flawed legislation underpinning them has not been repealed and continues to be applied unchanged by the current government.”

Notes to the Editor:

The CIVICUS Monitor is a research tool that provides quantitative and qualitative data on the state of civil society and civic freedoms in 198 countries and territories. The data is generated through a collaboration with more than 20 civil society research partners, and input from a number of independent human rights evaluations. The data provides the basis for civic space ratings and countries can be rated as either 'Closed', 'Repressed', 'Obstructed', 'Narrowed' or 'Open'.

For more information or to arrange an interview, please contact : media@civicus.org

**DO OPUBLIKOWANIA: 4 GRUDNIA, 00:00 GMT**

CIVICUS Monitor ocenia polską przestrzeń obywatelską jako "zawężoną" w obliczu obiecujących reform i utrzymujących się obaw.

CIVICUS Monitor ogłosił w środę w nowym raporcie, że w swoich corocznych rankingach podniósł ocenę polskiej przestrzeni obywatelskiej do "zawężonej". Podwyższona ocena Polski, wyszczególniona w raporcie People Power Under Attack 2024, odzwierciedla ostatnie wysiłki na rzecz naprawy instytucji demokratycznych i odbudowy zaufania społeczeństwa obywatelskiego do władz.

Kluczowe działania obejmują ustanowienie komisji badającej nadużycia związane z wykorzystaniem oprogramowania szpiegującego przeciwko aktywistom i krytykom poprzednich władz, utworzenie organu doradczego dla nadchodzącej prezydencji Polski w Radzie UE, a także inicjatyw mających na celu wdrożenie reform od dawna oczekiwanych przez obrońców praw człowieka: legalizacji związków jednopłciowych i liberalizacji surowych przepisów aborcyjnych.

"Te działania oznaczają pozytywną zmianę dla polskiej przestrzeni obywatelskiej po latach osłabiania demokracji," powiedziała Tara Petrović, badaczka ds. Europy i Azji Środkowej w CIVICUS Monitor. "Rząd powinien jednak nadal wsłuchiwać się w głosy domagających się dalszych zmian, mających na celu zapewnienie trwałej poprawy praw i wolności".

CIVICUS Monitor, będący konsorcjum badawczym prowadzonym przez globalny sojusz na rzecz społeczeństwa obywatelskiego CIVICUS, śledził warunki przestrzeni obywatelskiej w 198 krajach przez cały rok. Monitor określa ocenę każdego kraju na podstawie danych dotyczących incydentów w przestrzeni obywatelskiej zebranych przez dziesiątki zespołów badawczych na całym świecie. Incydenty te obejmowały: protesty, cenzurę, aresztowania obrońców praw człowieka, nękanie i tym podobne. Każdy kraj otrzymuje następnie ocenę od 0 do 100 na podstawie incydentów, przy czym wyższy wynik wskazuje na bardziej otwartą przestrzeń obywatelską.

W tym roku wynik Polski wzrósł o 10 punktów z 56 do 66, przenosząc ją ze środkowego poziomu "Utrudnione" do najwyższego poziomu "Zawężone". Ocena "zawężona" oznacza, że chociaż państwo pozwala jednostkom i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego korzystać z ich praw do wolności zrzeszania się, pokojowych zgromadzeń i wypowiedzi, to prawa te są również naruszane. Łącznie 42 kraje na całym świecie otrzymały ocenę "zawężoną".

"Ponowny zwrot polski ku wartościom europejskim jest obiecującym krokiem dla demokracji. Niedawna reforma mająca na celu przywrócenie niezależności sądownictwa, w tym plany odpolitycznienia Krajowej Rady Sądownictwa, pokazują wyraźne zaangażowanie w utrzymanie praworządności i naprawę relacji z instytucjami europejskimi" - powiedziała dr Orsolya Reich, starsza rzeczniczka Civil Liberties Union for Europe. "Zachęcamy Ministra Sprawiedliwości do kontynuowania ścisłej współpracy z UE i Radą Europy w celu znalezienia najbardziej odpowiednich rozwiązań dla przywrócenia praworządności zgodnie z europejskimi standardami".

Pomimo postępów, badacze CIVICUS zidentyfikowali bieżące kwestie, które podważają wolności obywatelskie. Obejmują one nową strategię migracyjną zawieszającą prawo do azylu, nielegalne wypychanie migrantów na granicy białoruskiej oraz użycie śmiercionośnej siły w egzekwowaniu granic. Utrzymują się również obawy dotyczące zdecydowanych działań mających na celu "odpolitycznienie" nadawcy publicznego, co rodzi pytania o wolność prasy i niezależność mediów.

"W naszej ocenie, nowy dokument dotyczący migracji, tzw. „strategia”, jest rozczarowujący. Jego zwięzłość i ogólnikowość postulatów tworzy znaczne trudności interpretacyjne, a treści, które można z niego wyłowić, budzą wątpliwości, jeśli nie pewność, że jego założenia są częściowo sprzeczne z normami prawa krajowego i międzynarodowego." - powiedział Maciej Kalisz, prawnik i koordynator projektów w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. "Jednocześnie, dokument pomija fakt, że niektóre chaotyczne i rażąco niezgodne z prawem rozwiązania, takie jak tzw. pushback, są nadal stosowane, a wadliwe przepisy, które legły u ich podstaw, nie zostały uchylone i są nadal stosowane w niezmienionej formie przez obecny rząd" - dodaje Maciej Kalisz, prawnik i koordynator projektu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Uwagi dla wydawcy:

Monitor CIVICUS to narzędzie badawcze, które dostarcza ilościowych i jakościowych danych na temat stanu społeczeństwa obywatelskiego i wolności obywatelskich w 198 krajach i terytoriach. Dane te są generowane we współpracy z ponad 20 partnerami badawczymi społeczeństwa obywatelskiego i pochodzą z wielu niezależnych ocen praw człowieka. Dane te stanowią podstawę do oceny przestrzeni obywatelskiej, a kraje mogą być oceniane jako "zamknięte", "represjonowane", "utrudnione", "zawężone" lub "otwarte".

Aby uzyskać więcej informacji lub umówić się na rozmowę, prosimy o kontakt: media@civicus.org